Dış mekan süs bitki türleri
Peyzaj alanında kullanılabilen dış mekan bitkileri büyükşehirlerde iklim yönünden de son derece etkilidir. İnsanların ruhen ve bedenen kendilerini iyi hismetmelerine katkı sağlar. Bir peyzaj çalışması veya bahçe uygulama yaparken dış mekan bitki türlerinin seçimine çok dikkat etmekteyiz. Bahçelerde mutlaka çalı ve ağaçcık türleri bulundurmaya dikkat etmekteyiz. Peyzaj alanında yeşil alan oluşturmaya yarayan bitkiler, hepsine, dış mekân bitkisi adını veriyoruz. Bu bitki çeşitlerine de ağaççıklar, çalılar, sarmaşıklar, tek yıllık, iki yıllık veya çok yıllık otsu bitkilerden oluşmaktadır. Dış mekan bitkileri şu şekilde sıralanabilir.
- Tek yıllık bitki çeşitleri; vegetatif ve generatif gelişmelerini bir yıl içinde tamamlayan, tohum oluşturduktan sonra ortadan kaybolan, sonraki yıllarda ise tohum ile üretilebilen bitki türleridir. Çoğu bahçe çiçeklerinin büyük kısmı tek yıllık olup, tohumla üretilmektedir. Mesela; ateş çiçeği, petunya, camgüzeli gibi
- İki yıllık bitki çeşitleri; vegetatif gelişmesini yani yaprak ve sürgün gelişimini birinci yılda tamamlayıp, ikinci yılda generatif gelişme (çiçek, meyve, tohum) gösteren, ikinci yıl sonunda yaşamı sona eren, sonraki yıllarda tohumla üretilen bitki çeşitleridir. Mesela; hüsnüyusuf, gazanya gibi
- Çok yıllık bitki çeşitleri; vegetasyon dönemi sonunda toprak üstü aksamı kurusa bile bir sonraki vegetasyon dönemi başında yeni sürgünler oluşturabilen bitki çeşitleridir. Odunsu bitkilerin otsular gibi toprak üstü aksamı kurumaz; ancak bazıları yaprak döker, bazıları dökmez Mesela; kartopu, ortanca gibi
Dış mekan bitki türü yer örtücüler
Yer Örtücü Bitkiler Her bahçe dikilirken bitkilerin güneşle temasının ve bahçeye uyum sağlayıp sağlamayacağının bilinmesi gerekmektedir. Dikim yapılmadan önce bunlara dikkat edilmesi bahçe açısından önemlidir. 30 cm’ye kadar boylanan toprak yüzeyinde çok yakın neredeyse yapışık şekilde yoğun bir toprak tabakası oluşturan, sarılıcı, sürünücü, yayılıcı bodur bitki türlerinin genel adıdır. Odunsu, otsu, her dem yeşil veya yalnız yazın yeşil olan bu bitkileri çim örtüsü gibi görünür ve aynı amaca hizmet eder. Bu bitkiler erozyon ve su kaybını engellerken, zemine de renk, desen, doku özelliği kazandırır.
Dış mekan bitki çeşitleri çalılar
Çalı Türleri Çalıların ağaçlardan farkı çoklu gövdesi olmasıdır. Çalılar türlerinin boyları 5 m’yi geçmez. Çalılar kısa olurlar. Her dem yeşil bazı süs çalıları bodur formlu ağaçlar olarak bilinir büyümesi yavaştır. Bilinen 4 çeşit çalı türü vardır: Bodur Çalılar: 30 – 100 cm boylarındadır. Küçük Çalılar: 100 – 140 cm boylarında olmaktadır. Orta Çalılar:140 – 200 cm boylanabilirler. Büyük Çalılar: 650 – 700 cm kadar boylanabilirler. Herdem yeşil olan çalı türleri bahçe içinde güzel bir görsel şölen sunmaktadır. Çalı türleri yavaş büyüyen bitki çeşitlerindendir. Bahçe peyzaj uygulamda mutlaka bu tür bitkilerin tercih edilmesi tavsiye edilmektedir.
Dış mekan bitki türlerinin biçimlendirilmesi
Salkım formlu; bir peyzaj düzenlemede insanların en çok dikkatini çeken gruptur. Ancak çok fazla kullanılmamalıdır. Keskin çizgileri, sert görüntüleri yumuşatmaktır. Mesela, Salkım Söğüt gibi
Sütun formlu; dikine büyüyen bitkilerdir. Dikkat çekme ve vurgu etkisi yaratır. Bunlar yapılar arasında kalan dar alanlarda az yer tutması bakımından kullanışlıdır. Mesela, Yalancı Selvi gibi
Piramit formlu; dikkat çeken ve vurgu yaratan bitkilerdir. Bir mekanda, diğer bitkisel elemanlardan ayrı, soliter ya da grup halinde kullanıldığında anıt etkisi yapar. Mesela: Leylandi gibi
Yuvarlak formlu; siluetleri yönünden yuvarlak, hacimleri yönünden küresel ağaçlardır. Çok fazla kullanıldığında monotonluk etkisi yaratır. Mesela: Top Akasya gibi
Manzara formlu; doğanın düzenine en uygun formdur. Formal bitkiler insan üzerinde disiplin yaratırken, manzara formlu bitkiler insan üzerinde rahatlık etkisi yaratır. Mesela: Çınar gibi