Zararlılarla Mücadele Teknikleri

1. Bioteknik Mücadele; Dayanıklılığı yüksek ve sağlıklı bitkileri yetiştirir isek bu bitkiler zararlılara karşı en az seviyede etkilenir
2. Biyolojik Mücadele; Biyolojik mücadele zararlıların üremesini engellemek adına kimyasal maddelerin kullanılması yerine üremelerini engelleyecek diğer canlıların kullanıldığı mücadele türüdür
3. Fiziksel Mücadele; Hastalıkların ve zararlıların uzaklaştırılması için yapılan mekanik yöntemler ve radyasyon uygulamasıdır. Güneş enerjisinin yardımı ile toprağın dezenfekte edilmesi işlemidir. Bu yöntem ile topraktaki proteinler ve nematodların azaltılması sağlanmaktadır
4. Genetik Mücadele; Radyoaktif maddeler kullanılarak böceğin öldürülmesi veya kısır bırakılmasıdır.
5. Kimyasal Mücadele; Kimyasal mücadele ilaç kullanımı ile birlikte hastalık ve zararlı böceklerin azaltılması ve yok edilmesidir. Bitki koruma yöntemler içerisinde en yaygın ve en kısa sürede sonuç veren yöntem kimyasal mücadele yöntemidir.
6. Kültürel Mücadele; Dayanıklılığı yüksek ve sağlıklı bitkileri yetiştirir isek bu bitkiler zararlılara karşı en az seviyede etkilenir. Toprak işleme, dayanıklılığı yüksek ve sağlıklı bitkiler yetiştirmek için bitkinin gelişimini önemli derecede arttıran, kök gelişimini olumlu yönde etkileyen kültürel bir yöntemdir
7. Mekanik Mücadele; Budama işlemi yapıldıktan sonra zararlıların yumurtalarını bıraktıkları kısımların toplanıp ortamdan uzaklaştırılması ve yakılması işlemidir.

Bitki Korumu Nedir?

Bitki koruma tarımsal bölgelerdeki bitkiler ve onlar üzerinde zarara neden olabilecek hastalık nedenleri, yabancı ot, zararlılar ve diğer hayvansalar etmenlerin meydana getireceği tahribatları önlemek ve en aza indirmek amacı ile yoğunluklarını ekonomik zarar seviyesini altına düşürebilmek için uygulanan yöntemlerdir. Birim alanda daha kaliteli ve verimi daha yüksek ürün elde edebilmek, gelir seviyesini arttırmak bitki koruma uygulaması ile mümkündür.

Bitkileri Zararlılardan Koruma

• Kültürel Mücadele

– Dayanıklılığı yüksek ve sağlıklı bitkileri yetiştirir isek bu bitkiler zararlılara karşı en az seviyede etkilenir.

– Toprak işleme, dayanıklılığı yüksek ve sağlıklı bitkiler yetiştirmek için bitkinin gelişimini önemli derecede arttıran, kök gelişimini olumlu yönde etkileyen kültürel bir yöntemdir.

– Yapacağınız dengeli bir gübreleme bitkinin olumlu yönde gelişmesine büyük katkı sağlayacaktır. Bu nedenle birçok tür kimyasal ve organik gübrenin yerinde ve zamanında kullanılması gerekmektedir.

– Seyrek yetiştirme yöntemi bitkinin ışık alması, havalanması, zararlılardan sık sık etkilenmemesi ve kuvvetli gelişmesi için gereklidir. 

– Bitki yapacağınız fazla ya da az sulamadan etkilenmektedir. Bazı zararlılar su yoluyla çoğalma gösterebilirler. Suyu çok tutan topraklarda yapılacak olan drenaj önemlidir.

– Temiz fide, fidan, tohum ve diğer materyallerin kullanılması hastalık açısından çok önemlidir. Yabancı ot tohumları ve karışık bitki tohumu sağlıksız bir gelişmeye neden olur. Üretimde kaliteli, verimi yüksek tohum kullanmakta yarar vardır.

– Gençleştirme budaması ve budama bazı bitkilerin kuvvetli gelişimine ve zararlılara karşı olan mücadelelerine olumlu katkı sağlar.

• Fiziksel Mücadele

Hastalıkların ve zararlıların uzaklaştırılması için yapılan mekanik yöntemler ve radyasyon uygulamasıdır. Güneş enerjisinin yardımı ile toprağın dezenfekte edilmesi işlemidir. Bu yöntem ile topraktaki proteinler ve nematodların azaltılması sağlanmaktadır.

– Beyaz sinek ve yaprak biti gibi zararlı böcekler sarı yapışkan tuzaklar, tripsler ise mavi yapışkan tuzaklar ile kontrol altına alınmaktadır.

– Feromon böcek tarafından ve karşı cinsin kukunun kaynağına yönelmesini sağlayan kimyasal maddedir. Feromon tuzaklar orman bitkilerinin üzerinde yazıcı böcekleri yakalayabilmek için kullanılmaktadır.

• Biyolojik Mücadele

Biyolojik mücadele zararlıların üremesini engellemek adına kimyasal maddelerin kullanılması yerine üremelerini engelleyecek diğer canlıların kullanıldığı mücadele türüdür. Kültür bitkilerinde yabancı otlar ve zararlılar aleyhinde yaşayan canlıları kullanmak sureti ile zararlı popülasyonunu ekonomik zarar sınırı altında tutmak amacı ile yapılan uygulamadır.

– Predatör: Avcılar yani zararlı böcekleri yiyenlerdir.

– Parazitoid: Zararlı böceklerin pupa, yumurta, larva ve erginleri üzerine ve ya içerisine yumurta yerleştiren ve erginlik öncesi dönemini onların içerisinde beslenmek sureti ile devam ettiren ve böylece ölümlerine neden olan canlılardır.

-Patojen: Zararlı olan böcekleri hastalandıranlardır.

– Vektör: Genel anlamda taşıtıcı demektir. Hastalığın taşınmasına yol açan böceklerdir.

• Biyoteknik Mücadele

Zararlıların fizyolojileri, biyolojisi ve davranışları üzerinde etkili olan bazı doğal ve yapay maddeler kullanılarak zararlıların özelliklerini bozulmasıdır.

• Genetik Mücadele

Radyoaktif maddeler kullanılarak böceğin öldürülmesi veya kısır bırakılmasıdır.

• Mekanik Mücadele

Budama işlemi yapıldıktan sonra zararlıların yumurtalarını bıraktıkları kısımların toplanıp ortamdan uzaklaştırılması ve yakılması işlemidir.

• Kimyasal Mücadele

Kimyasal mücadele ilaç kullanımı ile birlikte hastalık ve zararlı böceklerin azaltılması ve yok edilmesidir. Bitki koruma yöntemler içerisinde en yaygın ve en kısa sürede sonuç veren yöntem kimyasal mücadele yöntemidir. Bunlarla birlikte verimi yükselten en ekonomik yöntemdir. Ürün kaybını önemli derecede azaltabilir ve hasadı kolay hale getirir. Tüm bunlarla beraber bu yöntem kullanılırken çevre, insan, ve hayvanlar için tedbirler almak gerekir.  Kimyasal mücadele yönteminde kullanılan ilaçlara pestisit de denir. Pestisit bitkilere zararları olan hastalık etmenleri, zararlılar ile yabancı otları öldüren kimyasal bileşikler veya dolgu maddeleri katılarak yapılan ilaçlardır. Bu karışımın direk olarak kullanılması bitkini yeşil kısmına zarar verebilir. Bu zararı önlemek için içine bazı yardımcı maddeler katılarak kullanılabilir. Bu karışıma formülasyon denir. Kullanılacak olan ilaç miktarını ölçmek için suyun içinde etkili madde miktarını belirleriz. Buna da doz denir.

Bitki İlaçlamada Alet Seçimi

Tarımsal ilaçların uygulanması esnasında kullanılan materyallere pülverizatör denir. Bu aletler kullanılacakları amaca göre değişiklik gösterebilir. Örnek vermek gerekir ise toz ilaçların uygulanması esnasında kullanılan tozlayıcılar, sıvı ve toz ilaçların uygulanmasında kullanılan sırt, bahçe, el, sera tipi pülverizatörler bunlardan bazılarıdır. Bu aletlerin bakımlarının yapılması ve temizliklerine önem gösterilmesi oldukça önemlidir.

İlaçlamada Alınacak Önlemler

İlaçlama esnasında özellikle emülsiyon, süspansiyon ve toz ilaçlarla uğraşanlar açık yer bırakmadan koruyucu elbise gitmelidirler. Bazı ilaçlar için ise açık havada dahi kıyafetleri kullanmak gerekir. İlaç karışımı hazırlanırken eldivenleri giymek gerekir. Koruyucu elbiselerin değiştirilmesi ve sık sık temizlenmesi gerekmektedir. Hastalıkların belirlenmesi için lup gibi mercekler, toprakta bulunan besin elementleri ve yaprak analizi için polietilen naylon torbalar ile ilaç karışımı hazırlama kapları ve karıştırmak için tahta çubuklar gibi yardımcı malzemeler bulundurmak gerekir. Zararlı dalları kesip uzaklaştırmak için budama makası, aşı yerini kapatmak için ise aşı macunu kullanılmalıdır.

İlaçların tanımı

Bitki koruma ilaçları hastalık ve bitki çeşidine uygun özelliklerde çevre ve insan sağlığına uygun şekilde üretilmek zorundadır. Bu ilaçların kullanıma sunulma şekillerine pereparat denir. Genel olarak pestisit olarak da adlandırılan tarım ilaçları hedefledikleri canlı grubuna göre insektisit (böceklere), fungusit (mantari hastalıklara), herbisit (yabancı otlara), akarasit (kırmızı örümceklere), mollussisit (sümüklü böceklere ve salyangozlara), rodentisit (kemirgenlere), bakterisit (bakterilere) olarak anılmaktadır. Ayrıca bitkide ve toprakta bulunan makro (azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, kükürt) ile mikro (demir, mangan, çinko, molibden, bakır, kor, klor) elementlerin yokluğu sonucunda oluşacak zararlıları aza indirmek ve yok etmek için kullanılan bitki besin elementlerinin kullanım amacı ve şeklini çok iyi bir şekilde bilmek gerekir. İlacın kullanım miktarını belirlemek için birim hacim suda etkili madde miktarını belirlemek gerekir. Buna doz denilmektedir. Bitki koruma ilaçları bilinçsiz bir şekilde kullanıldığı takdirde insan, hayvan, bitki ve çevreye zararları vardır. Bu nedenle önerilen dozlarda kullanılmasında fayda vardır.

İlaçların depolanmasında alınacak önlemler

Zirai mücadelede kullanılan ilaçlar konsantre halde iken çok tehlikelidirler. İlaçlar daima kilitli bir yerde, kapalı yerlerde ve dolapların içinde saklanmalıdır. Bu hususta kullanılan aletler ve elbiselerde aynı şekilde muhafaza edilmelidir. Normal hayatımızda kullandığımız gıda maddeleri, ilaçlar, mutfak malzemeleri, kıyafetler gibi şeylerde aynı odada asla bulunmamalı ve temas etmemelidir. İlaç stokları bozulmayı engellemek adına kuru ve serin yerlerde kalmalıdır.  Hormon içeren yabancı ot ilaçları tohumluklarla, gübrelerle ve diğer mücadele ilaçları ile birlikte bulundurulmamalıdır. Veriminden şüphe edilen tarım ilaçları veya etkisini kaybetmiş olanları boz bir araziye gömülerek imha edilmelidir. İlaçların gömüldüğü alan betonlanmalı ve yağmur suyunun karışması engellenmelidir. Bitki koruma ilaçların saklanması için kesinlikle diğer kaplara boşaltılamamaları gerekmektedir. İlaçların bulunduğu kaplar asla başka sebepler için kullanılmamalıdır. Bu ilaçların bulunduğu kaplar çocukların erişebileceği yerlerden uzak tutulmalıdır. Ortada bırakılmamalı ve uygun bir şekilde imha edilmelidir. Kağıt torbalar ya da torbalar uygun bir şekilde yakılmalıdır. Kaplar kesinlikle tahrip edilmemeli ve derin bir şekilde gömülmelidir.