Ağaçları gençleştirme budaması

İhtiyarlaşmaya yüz tutmuş sürgün oluşturma kuvveti zayıflamış olan meyve ağaçlarında gençleştirme budama işlemi gerçekleştirilerek güçlü bir sürgün oluşumu sağlanır ve meyve ağacının tacı yeniden meydana getirilir. Gençleştirme budaması işlemi gerçekleştirilirken aşağıda belirtilen hususları göz önünde bulundurmanız gerekmektedir.

Ağacın durumu: İhtiyarlaşmış ve kurumaya başlamış olan meyve ağaçlarında gençleştirme budaması yapılmaz. Çünkü bunlar budama işleminin etkisi ile çöküntüye uğramaya başlayıp kururlar.

Meyve türünün tepkisi: Gençleştirme işleminde meyve türünün budama işleminde karşı vereceği tepki de önemlidir. Bazı meyve çeşitleri sert budama işlemlerine karşı dayanıklı olup olumlu bir tepki verirler. Bu ağaçların başında zeytin ağacı gelir. Bu ağaç türünü nar, incir, armut, erik, şeftali, kayısı, elma ve kiraz ağaçları izler. Ceviz ağacı ise gençleştirme budaması işlemine olumlu bir tepki gerçekleştirmez.

Çevrenin iklim ve toprak koşulları: Sıcak ve kurak olan iklimlerde meyve ağacının budama işlemine dayanımları nemli olan iklimlere göre daha azdır. Beslenmesi iyi minerallerce zengin olan topraklar üzerinde yetişen meyve ağaçlarının budama işlemine verecekleri tepki fakir topraklar üzerinde büyüyenlere göre daha olumludur. Gençleştirme budama işleminde meyve ağacında şiddetli bir budama işlemi gerçekleştirilir. Bu amaçla çok miktarda küçük kesim yerine sıklaşmış, uygunsuz, büyük ana dallardan bazıları kesme işlemine tabi tutularak meyve ağacının iç kısmı açılır ve meyve ağacına yeni bir görünüm kazandırılır.

Meyve ağacının boyunu ufaltmak ve üst bölümlerini açmak için yine ana dallar üzerindeki dallardan bir iki tanesini çıkartmak yeterli olabilir. Meyve ağacı üzerinde güçlü büyüme göstermiş obur sürgün varsa bunlardan bazıları yeni dalların oluşması için ağaç üzerinde bırakılabilir. Şiddetli yapılan budama işlemlerinden sonra meyve ağaçlarında bir sonraki ilkbahar mevsiminde güçlü obur sürgünler meydana gelir. Bu oluşan sürgünlerden bir kısmı yeni dal sisteminin meydana gelmesi için kullanılır. Bir kısmında ise yaz mevsiminde uç alma işlemi gerçekleştirilerek güçlü gelişmeleri engellenir ve ana dalların güneş ışığından zarar görmeleri engellenmiş olur.

Fazla olan sürgünler kış mevsiminde ayıklanırlar. Böylelikle meyve ağacının iç bölümlerinin güneşlenmesi sağlanarak bunlarda verimli sürgünlerin gelişimi uyartılır. Meyve ağacının tacı eski halini akıncaya kadar seyreltme ve kısaltma budama işlemlerine devam edilir. Bu da birkaç senelik bir zaman alır. Gençleştirme budama işlemi gerçekleştirilmiş meyve ağaçlarına fazla miktarda azotlu gübre verilmemelidir.